Κυριακή 8 Απριλίου 2012

Κρίστοφερ Μάρλοου: Γράφοντας θέατρο

Μπορεί ο Σαίξπηρ να αποτελεί το πιο γνωστό όνομα του Ελισαβετιανού θεάτρου ωστόσο ο προκάτοχός του Κρίστοφερ Μάρλοου υπήρξε το ίδιο λαμπρή πένα που ο πρόωρος θάνατός του στέρησε από την Αγγλία έναν ακόμα μεγάλο συγγραφέα.

Ο Μάρλοου γεννήθηκε στο Canterbury κοντά στο 1564 την ίδια εποχή με τον Σαίξπηρ. Παρά το γεγονός ότι ο πατέρας του ήταν ένας απλός τσαγκάρης, ο συγγραφέας παρακολούθησε μαθήματα στο King’s School και κατάφερε να κερδίσει υποτροφία για το Corpus Christi College στο Cambridge για να σπουδάσει φιλοσοφία, ιστορία και θεολογία...



Κατά τη φοίτησή του όμως ο Μάρλοου φαίνεται ότι εξαφανίστηκε από το πανεπιστήμιο για αρκετά μεγάλο διάστημα και συχνά αναφέρεται ότι πιθανότατα στρατολογήθηκε από την βασιλική κυβέρνηση για να δρα κατασκοπευτικά. Μάλιστα, όταν επέστρεψε τελικά στο Cambridge, ο ίδιος αρνήθηκε να λάβει το μεταπτυχιακό του για να μην αφήσει αιχμές για συμπάθειες στους καθολικούς μέχρι που το Συμβούλιο της Βασίλισσας παρενέβη για λογαριασμό του.

Το 1587 ο συγγραφέας θα φύγει και πάλι από το Cambridge, αυτή τη φορά όμως για να αναζητήσει την συγγραφική του τύχη στο Λονδίνο. Το πρώτο σημαντικό του έργο ‘Ταμερλάνος, ο Μέγας’ ανέβηκε εκείνη τη χρονιά με επιτυχία.

Ως χαρακτήρας όμως ο Μάρλοου ήταν αρκετά οξύθυμος προφανώς και λόγω ηλικίας, θύμωνε εύκολα έχανε την ψυχραιμία του και αποκτούσε συνεχώς εχθρούς. Αναφέρεται ότι πέρασε δύο εβδομάδες κρατούμενος στις φυλακές του Newgate το 1589 όταν συνελήφθη για δολοφονία παρά το γεγονός ότι αργότερα αθωώθηκε, ενώ μια ποικιλία εγκλημάτων στρέφονταν γύρω από το όνομά του ξεκινώντας από το ότι ήταν αιρετικός μέχρι το ότι είχε ομοφυλοφιλικές τάσεις. Ωστόσο, οι άγνωστες διασυνδέσεις του με την κυβέρνηση συχνά φαίνεται ότι τον ξέμπλεκαν κάθε φορά που μια νέα κατηγορία τον προσέγγιζε.

Δυστυχώς, για την δραματουργία όπως φαίνεται από το μικρό αριθμό έργων που έχουμε σήμερα στα χέρια μας, ο Μάρλοου συνέθεσε τα έργα του μέσα σε μια εξαετία. Ανάμεσά τους μετά τον Ταμερλάνο και τις μεταφράσεις του από τις Ελεγείες του Οβίδιου, βρίσκουμε τα έργα: ‘Ο Εβραίος της Μάλτας’, ‘Η τραγική ιστορία του δόκτορα Φάουστους’, ‘Διδώ, η Βασίλισσα της Καρχηδόνας’, ‘Εδουάρδος Β’ και ‘Στη Σφαγή στο Παρίσι’. Τα έργα του κυμαίνονταν από την τραγωδία ως το ιστορικό δράμα αλλά ο Μάρλοου συνέθεσε και εξαιρετική ποίηση όπως εκείνη στο ποίημα ‘Ηρώ και Λέανδρος’, το οποίο εμπνεύστηκε βασιζόμενος στην ελληνική μυθολογία, αλλά και στο εξαιρετικό ‘The Passionate Shepherd’.

Στην πραγματικότητα εκείνο που δυσκόλεψε ιδιαίτερα στην αξιολόγηση των έργων του ήταν η ύπαρξη ελάχιστων καλών αντιγράφων των όσων έγραψε, ενώ επιπλέον, κανένα από τα έργα του δεν είχε δημοσιευθεί ποτέ επίσημα. Η καινοτομία που εισήγαγε στο αγγλικό θέατρο και για την οποία έμεινε ιδιαίτερα γνωστός κατά την ελισαβετιανή εποχή ήταν η επιρροή του στη χρήση του ανομοιοκατάληκτου στίχου στα έργα του. Μάλιστα, ο Μάρλοου είναι ο πρώτος που χρησιμοποίησε ανομοιοκαταληξία στο δράμα και ο Σαίξπηρ ακολούθησε το παράδειγμά του σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία.

Ο θάνατος του Μάρλοου το 1593 καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου καθώς η ζωή του ήταν γεμάτη από αντιθέσεις και άγνωστες διασυνδέσεις. Η πιο μακροχρόνια και αποδεκτή εκδοχή είναι ότι ο ίδιος και ένας φίλος του, ο Ingram Frizer αφού δείπνησαν σε μια ταβέρνα στο Deptford, άρχισαν να μαλώνουν για το ποιος θα πλήρωνε τον λογαριασμό. Η λογομαχία κλιμακώθηκε και οι δύο άντρες πιάστηκαν στα χέρια. Επάνω στην πάλη ο Μάρλοου λέγεται πως τράβηξε το μαχαίρι του Frizer και του επιτέθηκε. Ωστόσο, ο Frizer κατάφερε να τον αποφύγει και προσπαθώντας να αμυνθεί τον τραυμάτισε θανάσιμα στο μάτι.

Η αλήθεια όμως μπορεί να απέχει από αυτή την εκδοχή καθώς μια εβδομάδα πριν τον θάνατό του, ο συγκάτοικος του Μάρλοου Thomas Kyd απήχθει και βασανίστηκε από το Συμβούλιο της Βασίλισσας που κατηγορούσε τον Μάρλοου ως άθεο και αιρετικό. Μάλιστα, είχε εκδοθεί και ένταλμα για τη σύλληψή του αλλά ο θάνατος τον πρόλαβε ή τουλάχιστον έτσι άφησαν να εννοηθεί.

Σύμφωνα με κάποιες άλλες θεωρίες εκείνη τη νύχτα ο Μάρλοου συνοδευόταν από μερικούς που είχαν στενές επαφές με τον αρχικατάσκοπο της Ελισάβετ Francis Walsingham, ο οποίος θέλοντας να βάλει τέλος στην ειδική μεταχείριση που απολάμβανε ο Μάρλοου από το Συμβούλιο της Βασίλισσας, αφήνεται να εννοηθεί ότι μπορεί να σχεδίασε και τη φιλονικία που εξελίχτηκε στην ταβέρνα και κόστισε τη ζωή του συγγραφέα.

Τέλος, ακόμα πιο τραβηγμένες θεωρίες αναφέρουν ότι η δολοφονία του Μάρλοου σκηνοθετήθηκε και έπειτα ο συγγραφέας απομονώθηκε σε κάποια περιοχή της Αγγλίας, όπου μάλιστα λέγεται από ορισμένους  ότι έγραψε και μερικά από τα έργα του Σαίξπηρ όπως το ‘Όπως Αγαπάτε’ και αυτό μάλλον διότι ο Σαίξπηρ κάνει αναφορά στο πρόσωπό του όπως και στον Άμλετ και στην Τρικυμία.

Η αλήθεια πάντως παραμένει ότι ο Μάρλοου υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ποιητές και συγγραφείς της Ελισαβετιανής εποχής του οποίου η λογοτεχνική αξία αναγνωρίστηκε ευρέως από τον 20ο αιώνα μέχρι σήμερα.

Πηγή:www.capital.gr 7 – 4 – 2012

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου