Τετάρτη 20 Μαΐου 2015

Η ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΛΑΪΚΟ ΑΣΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ


Του Μπάμπη Κ. Μώκου 
                    
«Σοβαρόν,υψηλόν δόσε τόνον ω! λύρα.
                      Λάβε αστραπήν,και ήθος λάβε νοός.
                      Υμνούμεν εύδοξον έργον».-

                                      Ωδή 7η,εις Πάργαν.

                                      ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ
                        

Παροιμιώδης πιστοποιείται,από χρόνους αρχαιότατους  η στιχουργική των
Ελλήνων δημιουργών. Πέρα από την λεκτική ευταξία και στιχοπλοκή των
ποιητών αλλά και συγγραφέων ,από τον Ομηρο ως τα σήμερα ,ένας και κα
θοριστικός είναι ο λόγος :Η ελληνική και μόνο γλώσσα εξακολουθεί ως τα
σήμερα  παγκόσμια να είναι εκφραστικά «εννοιολογική» και  όχι  μόνο
«σημειολογική».Γιατί εκφράζει το «σημαίνον»=τη λέξη και το «σημαινόμε
νον»= την έννοια. Γιατί εμπεριέχει το «υπείροχον»,δηλαδή υπερτερεί,υπερέ
χει ,είναι ανώτερη από κάθε άλλη γνωστή γλώσσα στον πλανήτη...

Ακριβώς
αυτό είναι  που δίνει απεριόριστη  ευχέρεια και καθορίζει ελικτικότητα
νοηματικής  επιλογής  σε  κάθε ερευνητή,επιστημονα,δημιουργό, λόγιο ,
διανοούμενο  η… υπηρέτη των τεχνών (συγγραφέα, ποιητή, αοιδό  κ.α.),
για πλήρη και πολύπλευρη αποτύπωση-χρωματισμό  των όσων επιθυμεί
να εκφράσει ,να υποθέσει, να υποδηλώσει , να υπονοήσει, να καυτηριάσει,
να σκωπτικογραφήσει,να οροθετήσει.(Όταν η παγκόσμια επιστημοσύνη
φθάνει σε αδιέξοδο να χαρακτηρίσει ,να ονοματίσει ερευνητικά αποτελέσ
ματα ,μόνη της καταφυγή είναι η αρχαία ελληνική. Δεκα τέσσερις χιλιάδες
ελληνικές λέξεις χρησιμοποιούνται σαν διεθνείς όροι επιστημοσύνης στον πλανήτη μας).-(Βιβλίο Γκίνες). Για παράδειγμα το Σαξωνικό λεξιλόγιο (τα
αγγλικά έχουν 460.000 λέξεις ενώ η ελληνική γλώσσα 5.000.000,λόγω και
των λεξίτυπων).
    Δύο γλώσσες παγκόσμια ενέχουν χαρακτηριστικά μουσικότητας κατά
την εκφορά: Η Ιταλική και η Ελληνική. Και ενώ οι Ιταλοί μιλώντας φαίνε
ται σαν να …σέρνουν τις λέξεις,σαν να τραγουδούν ,το πράγμα σταματά
εκεί. Στην εκφορά όμως των ελληνικών, πιστοποιείται εκφραστικότητα
πλήρως εννοιολογική και ερμηνεία μουσικού χρωματισμού πολύτροπη, πολύπλευρη,λυρικά υπέροχη,απεριόριστη.
Σημ:Ας μην «κορδώνονται» -υπερηφανεύονται πάντως οι λατινοεκφραζό
         μενοι  στον  πλανήτη για  την  «γνησιότητα» της λατινικής γλώσσας.
Και τα λατινικά είναι γλώσσα Ελληνική στηριζόμενη βασικά στο «Αλφάβη
το της Χαλκίδας»!!.(Ετρουτσική παραμυθία κ.λ.π.).(Για τους ειδικούς-τους
επαίοντες).-
   Η γλώσσα η ελληνική εμπεριέχει εξ’υπαρχής μουσικότητα έκφρασης και
πολυποικιλότητα νοηματική , με προέλευση κυρίως,την …αστείρευτη «δε
ξαμενή» του περίφημου, ανεπανάληπτου Δημώδους πολιτισμικού  μας υλι
κού, που για τον ελληνισμό λογίζεται ατέρμονο, ατελεύτητο,περίοπτο.
            Γνωμικολογικά,παραβολικά ,αλληγορικά  η …περιφραστικά, απλά,
με σταθερές –κοινές λέξεις , πάντα ο ελληνισμός,με πρωτοδάσκαλο τον
Ομηρο,προσδιόριζε επακριβώς ο,τι επιθυμούσε να εκφράσει.Στον λυρικό τρόπο και τη   μουσική ιδιαίτερα.
  Η ευρύτητα , η νοηματική πληθωρικότητα της ελληνικής,υπήρξε ευγενής
απαράμιλλη  και λειτουργικότατη υποθήκη που σφράγισε  ανεξίτηλα  τη
 μουσικοπαραγωγή και στούς καιρούς  της οθωμανικής κτητικότητας
στο Βυζάντιο.Η κοσμική (η «εξωτερική» ,καθώς την  ονόμαζαν οι βυζαντι
νοί ,μουσική, στις 5 μεγαλύτερες χριστιανικές πόλεις  και  βέβαια   στην
Πόλη),καίτοι συγγενής με διάφορα ανατολικά μοτίβα, διέφερε καθοριστικά από τη μουσική άλλων οθωμανοκρατούμενων πληθυσμών και στην στιχουρ
γική. Ιδιαίτερα στην στιχουρχική ,η λεξιπλοκή υπήρξε παροιμιώδης. Αιτία
πως το ελληνικό στοιχείο , όλες τις εποχές ,ουδέποτε επέδειξε συμπεριφορές
μουσικού συντηρητισμού.Ο λόγος πως υιοθετούσε ανέκαθεν  χαρακτηρισ
τικά  τάσεων της μουσικής παγκοσμιότητας με σεβασμό και εκτίμηση.
                                                           Σε τραγούδια της όψιμης οθωμανικότητας εκ
λεκτοί Ρωμιοί «παιχνιδοπαίχτες» δεν δίσταζαν εκτός από κλίμακες μουσικές
να αποτυπώνουν νοήματα με λέξεις και άλλων πληθυσμών.Δεν ηταν όμως
λεκτικός « αχταρμάς».Και  όταν οι λέξεις στα τραγούδια –οι στίχοι, ήταν
αμιγώς ελληνικοί (ρωμαίικοι) ,το αποτέλεσμα προέκυπτε εξαίρετο.
   Η μουσική είναι λόγος και μελωδία.(Το γράφουμε κι’ αλλού και θα το γρά
φουμε συχνά.Είναι αξιωματικό, νομοτελειακό).Και τα δύο «αγκαλιασμένα»,
συναρτώμενα , δονούν ,ταλανίζουν , ευαισθητοποιούν την συναισθηματικό
τητα του ανθρώπου .Είναι ‘υψιστη συναισθηματική διεργασία.Πρόκειται
για  δυό «αδελφά» μέρη-στοιχεία, που στο «εύρωστο» ,το καλό τρα
 γούδι δεν υπάρχει υπεροχή του ενός προς το άλλο.Αν ,βέβαια, και τα δυό ,ποιοτικά, έχουν συνθετική σοβαρότητα από τη μία και νοηματική πληρότη
τα από την άλλη , το συγκινησιακό ανυψώνεται στο ζενίθ.
                          Το τραγούδι είναι σαν τη γελοιογραφία: Με το πρώτο άκουσ
μα πρέπει κανείς να το καταλάβει , να τον απασχολήσει,να τον συνεγείρει,
να μπεί μέσα του ,να το νοιώσει ,να ευχαριστηθεί η να αδιαφορήσει. [Θυμι
κή βασική ανθρώπινη διεργασία].-
Να λοιπόν γιατί, για την επιτυχία βασικό ρόλο παίζει ο «λόγος»,δηλαδή ο στίχος, δηλαδή η γλώσσα. Αυτή είναι και η ιδιαιτερότητα ποιότητας ενός τραγουδιού, η… σπονδυλική του στήλη.Ο στίχος ,η γλώσσα είναι που μορ
φοποιεί  θεματικά ένα τραγούδι.Που προσδιορίζει ,ισχυροποιεί το «επαγω
γικόν» της αντίληψης,όπως έλεγαν οι aρχαίοι.Που δηλαδή δίνει στον άλλο
που ακούει ,επαγωγικά  να καταννοήσει πλήρως και θεματικά,ευκολότερα
και ευχερέστερα,δηλαδή στην πλήρη έκταση, το πλήρες μέγεθος , στην
ολότητά του του ένα  δημιούργημα μουσικής τέχνης.Ωστε όπως οι ίδιοι οι  
πρόγονοί μας έλεγαν να  θεωρούνται «λόγος και μέλος ουχί ακατάληπτα…».
   Εξω από κάποια τεχνικά στερεότυπα η μουσικοτεχνικούς ιδιωματισμούς,  
οι μουσικές φόρμες που ντύνουν ένα τραγούδι ,λίγο-πολύ είναι σχεδόν πανομοιότυπες.Στήν ολότητά του κάθε τραγούδι είναι…εικόνα…πίνακας
ζωγραφικής,που άμεσα ενεργοποιεί, πυροδοτεί την ανθρώπινη φαντασία.
                          Γι’ αυτό εκείνο που το κάνει να ξεχωρίσει ,τις περισσότερες
φορές,(να το καθιερώσει διαχρονικά), είναι ο στίχος ,τα λόγια, χωρίς βέ
βαια κανείς να παραβλέπει το μελωδικό μέρος που μπορεί κι’ αυτό να εί
ναι αρμονικά και ποιοτικά συμβατό ,ταιριαστό ,σπουδαίο.
  Εδώ λοιπόν εμείς οι Ελληνες σταθήκαμε τυχεροί. Οι μουσικές ,αλλά και
γλωσσικές  μας  παρακαταθήκες  διαπιστώνονται  μεστές,ουσιώδεις  και  ανεξάντλητες. Ενας πλούτος πολιτισμού  μοναδικός,τεράστιος ,που τιμά
και αγκαλιάζει την ελληνόφρονη εθιμικότητά μας,αιώνες τώρα.
  Πρίν ,αλλά και  μετά την εθνεγερσία και ιδιαίτερα μετά την πλήρη ανα
ανακήρυση στα 1833 του νεότευκτου ελληνικού κράτους υπήρχαν « άλλη
λοσπαρασσόμενα»  δύο είδη τραγουδιού.Κατά παράδοσιν το ένα (τα δημώδη) και τα κατά ξένοφερτη επιταγή το άλλο(τα δυτικά).
                                      Όμως τι δουλειά είχε ο ελληνισμός με τις Πόλκες και
τις Καντρίλιες,με τα Βαβαρικά  εισαγόμενα δυτικά μουσικά πρότυπα; Που
να τα καταλάβει ο απλός ελληνας , ο απλός αγωνιστής; Πώς να τα νοιώσει;
Πως να τα χορέψει και να τα τραγουδήσει ;Δεν μπορεί να τραγουδάς «Γρηά
 Τζαβέλλαινα» και να χορεύεις ταγκό και πόλκες !..Αλλο τα σαλόνια και
οι δυτικοαβρότητες ,οι φραμπαλλάδες ,οι φανφάρες,οι «βεγγέρες » και
και άλλο το αρματωλίκι ,η φουστανέλλα , η λεβεντιά ,τα βουνά και τα λημέρια.
    Την ψυχή του απλού Ελληνα ,μέχρι και τα  1875  περιδιαβαίνει απόλυτα
συγκινησιακά το άκουσμα του Δημοτικού Τραγουδιού,αφού αυτή είναι
η γνώριμη βιωματική του εικόνα. Για την εποχή αλησμόνητα Δημοτικά
ντύνονται  με νοήματα αξέχαστα. Ασχετα αν τότε σε πολλά εμπλέκονται
και λέξεις κυρίως τουρκικές ,που με τον καιρό όμως αφαιρέθηκαν η ξεχά
στηκαν . Αυτά ηταν άλλωστε και τα τραγούδια που σχηματοποιούσαν και  
την τότε κοινωνική ψυχαγωγική διάσταση.
    Τον ίδιο καιρό στις μεγάλες παράλιες πόλεις εμφανίζεται  έξαφνα ένα
αλλο είδος ύφος-είδος τραγουδιού  που δεν μοιάζει με το δημοτικό ,αλλά
αποτυπώνει βιωματικότητα με βασικά οργανα τα σαντουροβιόλια  και
γλώσσα κύρια αρβανιτόφωνη η σύμμικτη  με πολλά στοιχεία ελληνοτου
ρκικά  η από τη νότια βαλκανική.(Καφέ Αμάν,Καφέ Σαντούρ,Λαικά Μου
σικά Καφενεία ,καθώς και αυτοσχέδιες αδέσποτες λαικές κομπανίες).
Σημ.Συγγρ:(Δεν είναι ακριβές πως οι πρώτοι πρόσφυγες μουσικοτεχνί
τες «παιχνιδοπαίχτες» ήρθαν στην κυρίως Ελλάδα μετά το 1922).Μόνον
από τα Ερυθραικά μικρασιατικα χωριά στα 1914,διώχτηκαν  28.00 ελ
ληνες νοικοκυραίοι.Ανάμεσά τους και σπουδαίοι κυρίως εμπειρικοί μουσικοί.Είναι αυτοί που πρωτοστάτησαν σαν συνεχιστές στα Καφέ-Αμάν και Καφέ Σαντούρ, αλλά και σε διάφορες επιθεωρησιακές σκηνές).
  Από δώ και εμπρός με την αστικοποίηση ,δηλαδή από τα τέλη του 18ου
αι. , διαπιστώνεται εμφανής μετάλλαξη επιλογών διασκέδασης του ντόπιου
στοιχείου και το Δημοτικό τραγούδι μπαίνει στο…πλάι.Το κλαρίνο,  οι
ζουρνάδες , η πίπιζα και τα νταούλια,αντικαθίστανται από ούτια και σαντουροβιόλια.
     Σιγά-σιγά ο ντόπιος λαικός ελληνισμός αποβάλλει τα ξενόφερτα (τα
ευρωπαικά)  και απομιμείται μουσικά δρώμενα των Μικρασιάτικων πα
ραλίων όπου στο στίχο για πρώτη φορά το ελληνικό υπερτερεί καταβολών
από παράλιες πρώην οθωμανοκρατούμενες μικρασιάτικες πόλεις.
                                    Στο μεταξύ,καιρό με τον καιρό,στην κυρίως Ελλάδα,
με την προσφυγική έλευση ,πληθαίνουν οι μουσικοί, τα κέντρα διασκέ
δασης , τα καπηλειά,οι ελεύθεροι μουσικοί χώροι. Ντόπιοι και πρόσφυγες
«παιχνιδοπαίχτες» επιδίδονται  σε άμιλλα μουσική ,αλλά και στιχουργική.
Οι νωχελικές Σμυρναίικες  η Πολίτικες μελωδίες ,ντύνονται τώρα επί το πλεί
στον με λέξεις ελληνικές. Μόνο οι αμανέδες ξεχωρίζουν κάπως,αλλά και
αυτοί με το χρόνο εγκαταλείπονται κατά τον λόγο(τα λεκτικά τουρκικά ιδιώματα) ,αφού οι χρησμοποιουμενες φράσεις και λέξεις είναι εμφανέ
στατα και πιστοποιημένα ελληνικότατες.Το ίδιο και η εκφραστικότητα
του ύφους και η θεματικότητα των αμανέδων.
Από την άλλη μεριά η αστική ελλαδική τάξη με τα φοξ-τροτ και τις χορευτι
κές ημερίδες ,εξακολουθεί να  ταυτίζει τις διαθέσεις της μετα δυτικά.Κανένα
ενδιαφέρον για τη στιχουργική. Μόνο για τις μελωδίες και κυρίως για τους
ξένους χορευτικούς ρυθμούς.Δηλαδή…αηδίες.Εληνόφρων…ξεσιπασμός.
                                                                                          Εξαίρεση ωστόσο για την επο    
χή αποτελεί το επιθεωρησιακό τραγούδι που αρχίζει να ντύνεται  θεματικά  και να έχει σαν βάση ωραιότατα ελληνικά  στιχουργήματα,πάντως ελαφρού
και κύρια δισκεδαστικού επιφανειακού… εύπεπτου  και όχι κοινωνικού περιεχόμενου.
                                                      Χρειάζονται παραπάνω από 30 χρόνια ,ώστε το
καθαρό Λαικό Αστικό Τραγούδι (το ρεμπέτικο ) να αποβάλλει την τουρκοε
κφορά,στα παιξίματα ,αλλά κυρίως στα λόγια.(Πειραιώτικο Ρεμπέτικο:
Μάρκος ,Μπάτης,Στράτος,Δελιάς ,Χ’’χρήστος ,Παπαιωάννου,Χιώτης,Μη
τσάκης κ.α.). Στα τραγούδια του ανυπέρβλητου Βασίλη Τσιτσάνη  και του
Μπαγιαντέρα ,οι στίχοι ,τα λόγια είναι αμιγώς ελληνικά.
   Ο λεκτικός πλούτος,οι επινοήσεις του Μάρκου χαρακτηρίζονται περίφρο
ντεις στιχουργικές επιλογές ,που άλλοτε σε ευφραίνουν , αλλοτε σε καθηλώ
νουν. Η στιχουργικότητα του Απ.Χ’’χρήστου λογίζεται σαν πρωτόφαντη και
ιδιαίτερου κάλλους.Ο Χιώτης, ο Μητσάκης, ο Μπαγιαντέρας ,ο Παπαιωάν
νου  κ.α. με λέξεις-στίχους  απλούς ,νοηματικά  ολοκάθαρους, μιλούν στην
καρδιά των Ελλήνων ευφραντικά.

                                 «Η χρυσή …φουρνιά!!!».- 

                                                                                          Και για «χρυσή» μας τύχη ,
σαν  επιστέγασμα , ακολουθεί η σπουδαία γενιά του ’30, η…ανορθωτική
(καθώς δίκαια χαρακτηρίζεται) του νεοελληνικού πολιτισμού ,της δια
νόησης ,των γραμμάτων , της μουσικής δημιουργίας ,των «ακραίων» στί
χων ,των στίχων και των τραγουδιών –μνημείων λόγου και μουσικής τέχ
νης ,που συνέβαλαν καθοριστικά στο στέριωμα  κοινωνικής συνοχής,ανά
τασης και βέβαια « παίδευσης» του ελληνικού λαού.
       Που συνεπαίρνουν  ,συναρπάζουν πάμπολλες φορές,εμπνέοντας ακόμα και «αγωνιστική πεποίθηση»« στο λαικό στοιχείο με τα δημιούργήματά
τους : Θεοδωράκης , Χαντζιδάκης Ελύτης, Ρίτσος ,Σεφέρης,Χριστοδούλου, Λειβαδίτης,Γκάτσος,Τριπολίτης,Αναγνωστάκης,Ξαρχάκος,,Λ.Παπαδόπου
λος,Ε.Παπαγιαννοπούλου κ.α.
     Αξιοι συνεχιστές των Σολωμού,Παλαμά,Κάλβου,Σικελιανού,Καρούζου
Βάρναλη, Καβάφη ,Εμπειρίκου ,Εγγονόπουλου,Πικιώνη  του παππού Σκαρίμπα κ.α.

        Πολύ πιο αργά,όπου σταθεί και βρεθεί ο Διονύσης Σαββόπουλος διακηρύσσει:
«Η ελληνική γλώσσα είναι… τραγούδι».
    Ο σπουδαίος Γιάννης Ξενάκης αποφαίνεται: Η μουσικότητα της ελλη
νικής γλώσσας ,είναι εφάμιλλος της συμπαντικής».

    Η …ακάματη γραφίδα του Νικηφόρου Βρεττάκου συνηγορεί και υπερ
θεματίζει:

      «Όταν κάποτε φύγω από τούτον το φώς
        θα ελιχθώ προς τα πάνω όπως ένα ρυα
        κι που μουρμουρίζει.
         Κι’ αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γα
        λάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέ
        λους θα τους μιλήσω ελληνικά.Επειδή
        δεν ξέρουνε γλώσσες .Μιλάνε μεταξύ
        τους με μουσική».
       
         
    Αλλά και ο προππάπος Ηράκλειτος,ο σκοτεινός Εφέσιος,ο ασαφής, ο
αμφισημικός,ο εννοιολογικά αντιθετικός,ο δύσληπτος, στο «Περί Φύσεως»,
αποφαινόμενος πως «τα πάντα ρεί»,πιστεύει πως «ο λόγος» είναι η αιώνια
σχέση που ρυθμίζει την πραγματικότητα όπως ,κατά το λυρικόν,  αυτή
 εκφράζεται γλωσσικά».
                                                              Ο εθνικός μας ποιητής,ο ποιητής της
  ελευθερίας Διονύσιος Σολωμός ,υπέρμαχος και απόλυτος λάτρης της
δημοτικής ,με απαράμιλλο λυρισμό, πετυχαίνει θαυμαστή ισορροπία
πνεύματος ,μορφής,νόησης και αισθήματος γλώσσας και μουσικότητας.
  Η εμφανέστατη μουσικότητα του στίχου προσδίδει στο έργο του ένα
ξεχωριστό τόνο προκαλώντας συναισθήματα ανυπέρβλητα,με εικόνες
οπτικές ,ηχητικές και γεμάτες μουσικοχρώματα.Γι’ αυτό και δίκαια από
καλείται Εθνικός Ποιητής.
   Ο Κάλβος ,οριοθετώντας την αλληλένδετη σχέση μουσικής και στίχου,
ιδιότυπα ,μα λιγόλογα και παραβολικά λέει: «Ο ήλιος  κυκλοδίωκτος,/
ως αράχνη,μ’ εδίπλωνε/ και με φώς και με θάνατον ακαταπαύστως»-
(Κάλβου. «Ωδαί» ΙΙΙκ΄).
   Ο μέγας γλωσσοπλάστης ,ο μάστορας του ποιητικού λόγου Κωστής
Παλαμάς ,ο τακτοποιητής του «καλολογικού» ,ονομάζει όλα του τα
ποιήματα  τ ρ α γ ο ύ δ ι α. Και εκφράζεται με ρυθμό απαγγελίας των
λέξεων ,χρωματισμό φωνής, υστερα από επιλογή της καταλληλότατης
λέξης για τη συναισθηματική απόχρωση του νοήματος. Για «σκοπό κα
λολογικό»,ελληνικότατη  εκφορά , αξία  εκφραστική  και ύφος καλαί
σθητο.Ο ιδιόρυθμος  λεκτικά «κοσμοκαλόγερος»
  Παπαδιαμάντης  με τρείς λέξεις προσδιορίζει τη μουσικότητα και πολυσημασία της ελληνικής γλώσσας μιλώντας για «Κτήμα ες αεί…».                                                                                                                 
 Ο «ορφικός» Σικελιανός ,ποιητής «προφήτης»,ποιητής μύστης,ο ενοποιη
της του αρχαίου ελληνικού πάθους με τον βυζαντινό μυστικισμό,με έκφραση ρωμαλέα ,έμπνευση πηγαία, φαντασία και πνοή γνήσια λυ
ρική, στέκεται «βράχος αφάγωτος απ’ τα κύματα»,αδιαπραγμάτευτα
λάτρης και …θεράποντας της μουσικότητας του ελληνόγλωσσου στοιχείου.
   Ο Ελύτης ,περήφανα ,αυθόρμητα ,απλά,έντιμα , λέει πως:  «Γλώσσα
 μου έδωσαν ελληνική…».
     Ο Ρίτσος τα ίδια και περισσότερα: «Η λέξη με είχε,με βρήκε,με είπε.
Κι’ εγώ μονάχα «ευχαριστώ» .Στη λέξη ,μια λέξη, ο κόσμος.Πολλοί στί
χοι είναι σαν τις πόρτες κλειστές σ’ ερημωμένα σπίτια…».
      O «καλολάλητος» Σεφέρης ,αφού ,αναφερόμενος στον Παλαμά ,τον
βαφτίζει «άρχοντα της γλώσσας», εκθειάζει τη λυρικότητα της γλώσσας
μας . Στα 1941 ,στις «Σημειώσεις για μια ομιλία σε παιδιά», γράφει:
   «Η ελληνική γλώσσα,ο άνθρωπος,η θάλασσα,για κοιτάξτε πόσο θαυμά
σιο πράγμα είναι να λογαριάζει κανείς πως,από την εποχή που μίλησε ο
Ομηρος ως τα σήμερα ,μιλούμε ,ανασαίνουμε και  τ ρ α γ ο υ δ ά μ ε  με
την ίδια γλώσσα.Κι’ αυτό δεν σταμάτησε ποτέ,είτε σκεφτούμε την Κλυ
ταιμήστρα που μιλά στον Αγαμέμνονα,είτε την Καινή Διαθήκη,είτε τους
ύμνους του Ρωμανού και του Διγενή Ακρίτα,είτε το Κρητικό Θέατρο και
τον Ερωτόκριτο,είτε το Δ η μ ο τι κ ό  Τ ρ α γ ο ύ δ ι.
     »…Κι’ όλοι αυτοί οι μεγάλοι και οι μικροί που σκέφτηκαν ,μίλησαν ,με
τρησαν  ελληνικά,δεν πρέπει να νομίσετε πως είναι σαν ένας δρόμος,μια
σειρά ιστορική ,που χάνεται στη νυχτα των περασμένων και βρίσκεται
έξω από σας.Πρέπει να σκεφτείτε πως όλα αυτά βρίσκονται μέσα σας,
τώρα,βρίσκονται μέσα σας όλα μαζί ,πως είναι το μεδούλι των κοκκάλων
σας ,και πως θα τα βρείτε αν σκάψετε βαθειά στον εαυτό σας….».
     Ερχεται και η σειρά του «ποιητή των τραγουδιών»,του απαράμιλλου,
που οι στίχοι του δημιουργούν ατέλειωτο κουβάρι συνειρμών. Το όνομά
 του ,Νίκος Γκάτσος.
   Που ισχυρίζεται πως εκείνος «ερμηνεύει  καλλίτερα το αίσθημα της με
λωδίας ,απ’ ότι ο συνθέτης το όνομα των στίχων» και ,όπως ο ίδιος λέει
στην «Αμοργό» του: «Κρατώ στα δάχτυλά μου τη μουσική για μια καλλί
τερη μέρα…»
                      Η θαυμαστή ενοποίηση και ποικιλία της ελληνικής γλώσσας
που διατρέχει την «Αμοργό»,καθώς και η αρχιτεκτονική του ,αποτέλεσαν
ιδανικό προάγγελο για το «Αξιον Εστί».
Κι’ όταν τον ρωτούν τι σημαίνει γι’ αυτόν η λέξη Πατρίδα, αδίστακτα απα
ντά: Η γλώσσα…μαζί με τη μουσική.Αυτός ήταν ο Νίκος ο Γκάτσος που
οι μελοποιημένοι στίχοι του προσεγγίζουν  αισθητική υπέροχη,κορυφαία.
   Ενας ακόμα (και όχι τελευταίος) ,ο «λεκτομηχανικός», ο γλωσσικά «από
φενακιστής»,ο Νίκος Καρούζος, που αντιπαθούσε τους ποιητές «της ήττας»,
ο ποιητής της διαρκούς αισιοδοξίας που όριζε σαν «δώρο ανώτερο τη μου
σικότητα της ελληνικής» και που για τον ίδιο οι μετέπειτα αποφάνθηκαν:
«…Το πάθος της ιστορίας εξηγεί το πάθος του για την ελληνική γλώσσα…».
 Αυτοί,ανάμεσα σε άλλους πολλούς και  εκλεκτούς, είναι οι Αξιοι Ελληνες
 που υποκίνησαν ,σχηματοποίησαν δίαρμα ψυχής για τον νεοελληνισμό,
τροφοδοτώντας , στεριώνοντας  την ελληνόφωνη μουσική γλωσσικότητα
 με πάθος , πείσμα ,αδιάκοπη επιμονή , περηφάνεια,
σεβασμό  και εκτίμηση άφατη στον απλό ελληνικό «λόγο».Το λόγο που έδινε και δίνει υπόσταση στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και , μαζί με τη μουσική, ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων .
      Όχι σαν κάτι άλλους ανεκδιήγητους καθηγητάδες κ.λ.π (κατά …διο
ρισμό και καθ’… υπαγόρευσιν «τακτοποιητές», «μελετητές» ,«ειδικούς
γραμματολόγους» και –δυστυχώς- πανεπιστημιακούς δασκάλους),
 που από το 1964  και δώθε ασέλγησαν καίρια προκλητικά και ανενδοία
στα στην αρχαία μας γλώσσα.(Κατάργηση πολυτονικού κ.λ.π.). Την πιο
αρμονική ,εντυπωσιακά συναρπαστική, την ομορφότερη,την ωραιότερη,
την απόλυτα ευφραντική ,την πιο πλήρη, γλυκειά  γλώσσα του πλανήτη…
  Να γιατί είναι προνόμιο να μιλάς ελληνικά. Ακόμα περισσότερο να στιχουργείς ….να τραγουδάς.Για να μπορείς ένα ωραίο μνημείο να το λές ά γ α λ μ α (εκ του αγάλλομαι στη θέα του ) και όχι statue, δηλαδή ψυχρά, αφαιρετικά,
ουδέτερα κάτι απλό,που …στέκεται αδρανές σε κάποιο βάθρο (από το αρχαϊκό ρήμα  ί σ τη μ ι = στέκομαι όρθιος)!..

                                                                                                            Για να μπορείς
με τέσσερις λέξεις να «αγκαλιάζεις» το σύμπαν ,το ευγενές ανθρώπινο
είναι :«Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ…» η να τραγουδάς τη «Δραπετσώνα»,

να πετάει φωτιές ο λογισμός και να …τρίζει ο τόπος από συγκίνηση!....

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου